Ekonomik Terimler -Y

0
847
Ekonomik Terimler -Y

Yabancı Para Net Genel Pozisyonu (Foreign Currency Net Position)

Döviz varlıkları toplamı ile döviz yükümlülükleri toplamının Türk lirası karşılıkları arasındaki farkı ifade eder.

Yapısal Bankacılık Reformları (Structural Banking Reforms)

Birçok farklı ürün ve hizmeti aynı çatı altında sunan evrensel bankacılık modelinin neden olduğu sorunların krizle birlikte ortaya çıkmasıyla gündeme gelen ve temel olarak bankaların riskli ve karmaşık işlemlerini yürüten bölümlerinin ayrı birer tüzel kişilik altında toplamalarını öngören reformlardır.

Yapısal Bütçe Dengesi (Structural Budget Balance)

Gerçekleşen üretim seviyesinin potansiyel üretim seviyesine eşit olması durumunda oluşacak olan bütçe dengesidir ve gerçekleşen bütçe dengesinden devresel bütçe dengesinin çıkarılması suretiyle elde edilmektedir. Yapısal bütçe dengesi üç aşamalı bir yöntem ile hesaplanmaktadır: Birinci aşamada devresel hareketlere duyarlı bütçe harcamaları ve bütçe gelirlerinin belirlenmesi, gelir ve harcama esnekliklerinin hesaplanması gerekmektedir. İkinci olarak, devresel hareketlerin tanımlanması için potansiyel üretim ve çıktı açığı serileri oluşturulmaktadır. Üçüncü aşamada da devresel hareketlerden kaynaklanan gelir ve harcama unsurları gerçekleşen bütçe dengesinden çıkarılmaktadır. Yapısal bütçe dengesi hesaplanırken bir defaya mahsus gelir ve harcama kalemlerinin de ayıklanması önem arz etmektedir.

Yatırım Anketi – YA (Investment Survey – IS)

Sanayi sektöründe faaliyet gösteren işyerlerinin mevcut yatırım eğilimleri ve yakın geleceğe yönelik yatırım planları ile bu yatırımların amacı ve işyeri yöneticilerinin yatırım kararlarında etkili olan faktörlerle ilgili değerlendirmelerinin alınması amacıyla yılda iki defa uygulanan bir ankettir.

Yatırım Fonları (Mutual Funds)

Halktan katılma belgeleri karşılığı toplanan paraların, yatırım şirketleri tarafından sermaye piyasası araçları ile ulusal ve uluslararası borsalarda işlem gören altın ve diğer kıymetli madenlerden oluşan portföye dönüştürülmüş halidir. Yatırım şirketleri tarafından yönetilen bu fonlar özelliklerine ve yatırım alanlarına bağlı olarak yatırımcılara farklı şekilde getiriler sağlamaktadır.

Yeniden Yapılandırma (Restructuring)

Bir finansal piyasa altyapısı kuruluşun, katılımcı temerrüdü veya (iş, operasyonel veya diğer yapısal zayıflıklar gibi) diğer nedenlerle ortaya çıkan ve normal mekanizmaların kullanılmasına rağmen çözülememiş olan herhangi bir karşılanmamış kayıp, likidite sıkışıklığı veya sermaye yetersizliği probleminin çözülmesi amacıyla, bağlı olduğu ilgili mevzuat, kendi iç kural ve prosedürleri ve sözleşmeye bağlı yükümlülükleri ile uyumlu olarak, önceden oluşturulmuş ancak tükenmiş olan finansal kaynakların ikmal edilmesi ve çeşitli likidite düzenlemelerini de içeren tüm faaliyetleridir.

Yönetilen Dalgalı Kur Rejimi (Managed Floating Exchange Rate Regime)

Resmi bir kur hedefi olmaksızın döviz kurlarının serbest olarak piyasada belirlendiği, ancak otoritelerin piyasaya döviz satmak veya piyasadan döviz almak suretiyle kurlara müdahale edebildiği kur rejimidir.

Yönüne Göre Yatırım İlkesi (Directional Principle)

Yönüne göre yatırım ilkesi, doğrudan yatırımın yönünün, bir başka deyişle yatırımın yurt içine mi, yurt dışına mı yapıldığının belirlenmesine dayanmaktadır.

Yurt Dışı Üretici Fiyat Endeksi – YD-ÜFE (Non-Domestic Producer Price Index – NDPPI)

Yurt dışına ihraç edilmek üzere üretilen tüketim, ara ve sermaye malları ile enerji sektöründeki fiyat değişimlerini ölçen endekstir.

Yurt İçi Talep (Domestic Demand)

Nihai yurt içi talep ve stok değişiminin toplamıdır.

Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) (Domestic Producer Price Index – D-PPI)

Yurt içinde ticarete konu olmak üzere üretilen tüketim, ara ve sermaye malları ile enerji sektöründeki fiyat değişimlerini ölçen endekstir.